06/01/2015

Cấu tạo của vật chất bao gồm nguyên tử. Khi vật liệu bị bắn phá bởi chùm electron hoặc chùm tia X, thì nó sẽ phát ra chùm tia X mới gọi là huỳnh quang tia X, đó là đặc tính của tia X.

Đặc điểm của tia X

Tia X là 1 loại ánh sáng (sóng điện từ), nhưng chúng không thể nhận biết bằng mắt thường. Tia X vừa có tính chất sóng vừa có tính chất hạt. Đặc điểm sóng thể hiện sự dao động với bước sóng xác định (λ: nm). Đặc điểm hạt được thể hiện dạng lượng tử ánh sáng với năng lượng xác định (E: keV) . Năng lượng lớn khi bước sóng ngắn và nhỏ hơn khi bước sóng tăng lên.

ảnh 1: Các loại sóng điện từ

Nguyên lý phát huỳnh quang tia X

Cấu tạo của vật chất bao gồm nguyên tử, và khi vật thể đó bị bắn phá bởi chùm electron hoặc tia X thì tia X với bước sóng (năng lượng) xác định sẽ phát ra từ vật thể. Khi vật liệu bị bắn phá bởi chùm electron hoặc chùm tia X, thì nó sẽ phát ra chùm tia X mới, đó là đặc tính của tia X. Huỳnh quang tia X là 1 đặc tính của tia X, được sinh ra do vật liệu bị bắn phá bởi tia X.

ảnh 2: Nguyên lý phát huỳnh quang tia X

Ứng dụng của quang phổ huỳnh quang tia X

Như mô tả ở trên, tia X được phát ra do kết quả bắn phá vật thể (mẫu) của tia X gọi là huỳnh quang tia X. Do những huỳnh quang này có năng lượng (hay bước sóng) đặc trưng phụ thuộc vào cấu trúc nguyên tố, do vậy những nguyên tố có thể được phát hiện nhờ việc đo năng lượng huỳnh quang (bước sóng) của chúng. Do cường độ huỳnh quang tia X tỷ lệ với hàm lượng nguyên tố tương ứng, do vậy hàm lượng mỗi nguyên tố có thể được ước lượng qua việ đo cường độ huỳnh quang này. Phương pháp phân tích này gọi là phân tích huỳnh quang tia X (XRF).